Krulanović: Potpisivanje Sporazuma kruna dosadašnjeg rada Akreditacionog tijela Crne Gore

Govor direktorice Akreditacionog tijela, Anite Krulanović povodom potpisivanja multilateralnog sporazuma između Akreditacionog tijela i Evropske kooperacije za akreditaciju.
„Uvaženi ministre finansija, gospodine Vukoviću,
Poštovani predstavnici minstarstava nadležnih za poslove infrastrukture kvaliteta, finansija i drugih resornih ministarstava,
Presjednice Komiteta za multilateralni sporazum Evropske kooperacije za akreditaciju – gospođo Papciku,
Poštovane kolege direktori akreditacionih tijela iz regiona,
Poštovani predstavnici infrastrukture kvaliteta,
Poštovani članovi upravljačkih, savjetodavnih i stručnih tijela Akreditacionog tijela,
Uvaženi predstavnici akreditovanih tijela za ocjenjivanje usaglašenosti,
Dragi gosti,

Čini mi izuzetnu čast i zadovoljstvo da vas u ime Akreditacionog tijela Crne Gore i svoje lično ime pozdravim i poželim dobrodošlicu na ovaj svečani događaj.
Nakon gotovo trogodišnjeg i veoma zahtjevnog postupka evaluacije Akreditacionog tijela od strane Evropske kooperacije za akreditaciju, danas smo imali čast, da uz vaše cijenjeno prisustvo, potpišemo multilateralni sporazum sa Evropskom kooperacijom za akreditaciju, shodno odluci donesenoj 5. oktobra ove godine kada je Komitet za multilateralni sporazum na 49. sjednici održanoj u Briselu, jednoglasno odlučio da se Akreditacionom tijelu CG, dodijeli status potpisnika EA MLA sporazuma.
Ovaj Sporazum je potvrda da smo od samog osnivanja organizovano i strpljivo gradili i unapređivali sistem akreditacije u Crnoj Gori, u skladu sa najboljom evropskom i međunarodnom praksom i on predstavlja krunu dosadašnjeg rada Akreditacionog tijela.

A za koga je ovaj sporazum važan?

Prije svega, za Crnu Goru, kao lidera u regionu u procesu evropskih integracija, gdje je Akreditaciono tijelo, u domenu svojih nadležnosti, dalo puni doprinos, naročito kroz poglavlje 1, koje se tiče, slobode kretanja robe, gdje se očekuje da sve nacionalne institucije infrastrukture kvaliteta, pa samim tim i Akreditaciono tijelo, dostignu zahtjevani nivo operativnosti i kompetentnosti.
Sporazumom je potvrđeno da je Akreditaciono tijelo u ekvivaletnom položaju sa nacionalnim akreditacionim tijelima država Evropske unije.
Tek nakon priznavanja ekvivaletnosti sistema akreditacije omogućeno je da izvještaji i sertifikati izdati od strane naših akreditovanih laboratorija za ispitivanje, etaloniranje, medicinskih laboratorija, kontrolnih tijela i sertifikacionih tijela za proizvode budu prihvaćeni na teritoriji EU i priznati kao relevantni i pouzdani.
To dodatno implicira da proizvodi ili usluge isporučilaca iz Crne Gore, a koje prate izvjestaji i sertifikati izdati od naših akreditovanih tijela, u načelu više ne moraju biti ponovo ispitani, sertifikovani ili kontrolisani u svakoj zemlji gdje se vrši njihova distribucija i prodaja. Time je domaćim proizvođačima i pružaocima usluga olakšan pristup evropskom tržistu, smanjeni su troškovi plasmana njihovih proizvoda i usluga, a mnogostruko uvećane mogućnosti za crnogorsku privredu.
Takođe, organi državne uprave sada mogu sa većim stepenom povjerenja delegirati dio svojih nadležnosti našim akreditovanim tijelima za ocjenu usaglašenosti putem ovlašćivanja ili imenovanja, a za potrebe sprovođenja javnih poliitka, koje se odnose na bezbjednost i zdravlje građana, monitoring zaštite životne sredine, zaštitu potrošača i sl.

A kako je sve počelo?

ATCG je osnovala Vlada Crne Gore 2007. godine sa osnovnim zadatkom da u javnom interesu sprovodi poslove akreditacije u skladu sa zahtjevima međunarodnih standarda.
U pionirskim godinama, ali istovremeno, pregalačkim i posvećenim radom malog broja zaposlenih na čelu sa tadašnjim direktorom, koji nažalost nije više među nama, gospodinom Rankom Nikolićem, i uz podršku Upravnog odbora, na čelu sa Prof. dr Zdravkom Krivokapićem, uspostavljen je temelj sistema akreditacije u Crnoj Gori. Tada je u temelje ATCG ugrađeno šest osnovnih principa akreditacije: povjerenje, transparentnost, nezavisnost, nepristrasnost, kompetentnost i posvećenost, a njegova organizacija i rad uspostavljena u skladu sa zahtjevima međunarodnog standarda 17011.
Danas je u ATCG zaposleno 11 izvršilaca, koji su sticali iskustva prevashodno zahvaljujući obukama kroz značajan broj nacionalnih i regionalnih projekata. U radu upravljačkih, stručnih i savjetodavnih tijela učestvuje više od 20 kompetentnih članova. Broj registrovanih tehničkih ocjenjivača i eksperata je premašio 100.
Prve sertifikate o akreditaciji u oblastima ispitivanja, etaloniranja i kontrolisanja Akreditacino tijelo je dodijelilo tokom 2008. godine. Razvoj šema, koji zavisi od zahtjeva klijenata, doveo je do dodjeljivanja prvog sertifikata u oblasti sertifikacije proizvoda 2012.godine, dok je u oblasti sertifikacije sistema menadžmenta prvi sertifikat dodjeljen 2017, a u oblasti medicinskih ispitivanja 2019. godine.
Broj akreditovanih tijela u Crnoj Gori trenutno je 40, od čega 24 laboratorije za ispitivanje, 2 laboratorije za etaloniranje, 3 medicinske laboratorije, 5 kontrolnih tijela, 3 sertifikaciona tijela za sertifikacije proizvoda i 3 sertifikaciona tijela za sertifikaciju sistema menadžmenta. Kompetentnošću, znanjem i posvećenošču načelima akreditacije, Tijela za ocjenu usaglašenosti dala su svoj puni doprinos nacionalnom sistemu akreditacije, a mi smo im ukazano povjerenje, donekle vratili omogućivši im da njihovi izvještaji i sertifikati budu priznati u svim zemljama članicama EU.
Treba pomenuti i naše dosadašnje uspjehe na međunarodnom planu. U aprilu 2009. godine, ATCG je postalo pridruženi član Međunarodne organizacije za akreditaciju laboratorija (ILAC), a od novembra 2011. i punopravni član Evropske kooperacije za akreditaciju (EA).
Kada govorimo o našim budućim planovima i prioritetima, potrebno je u kontinuitetu održavati status potpisnika EA MLA sporazuma. Kao jedan od budućih ciljeva je i potpisivanje multilateralnih sporazuma sa međunarodnim organizacijama za akreditaciju, ILAC i IAF, čime bi se svi benefiti koje donosi EA MLA Sporazum prenijeli na globalni nivo.
Potpisivanje ovih multilateralnih sporazuma daje puni smisao sloganu mežunarodnih organizacija: „Jednom akreditovano, svuda prihvaćeno“.
Imajmo u vidu da smo svi mi ujedno direktni i indirektni korisnici usluga akreditovanih tijela za ocjenu usaglašenosti, jer se u svakodnevnom životu oslanjamo na njihove izvještaje o ispitivanju vezane za hranu, vodu, vazduh zemljište, gorivo, na izvještaje medicinskih i forenzičkih ispitivanja, na izvještaj o bezbjednosti liftova, sudova pod pritiskom i drugh proizvoda u opštoj upotrebi, organskih i građevinskih proizvoda, na izvještaje o etaloniranju raznih instrumenata i slično.
Stoga, mi koji znamo benefite koje donosi postupak akreditacije, trebalo bi da udruženo radimo na promociji uloge i značaja akreditacije kao trenutno najboljeg, najprihvatljivijeg i najpouzdanijeg međunarodno priznatog sredstva za potvrđivanje kompetentnosti tijelima za ocjenu usaglašenosti.
A sada, dozvolite mi, da se na kraju zahvalim svima koji su učestvovali i bili predmet ocjenjivanja, stalno zaposlenima, eksterno angažovanim tehničkim i vodećim ocjenjivačima, predsjedniku UO prof. dr Aleksandru Vujoviću i tijelima za ocjenu usaglašenosti.
U ime Akreditacionog tijela Crne Gore, zahvaljujem se svim vama što ste radost ovog velikog trenutka podijelil sa nama.
Hvala.“